Danakil, Tháng 11, 2023 (Phần 2): Hamed Ela - Dallol - Erta Ale

Một đêm khó ngủ, và dù sao mình cũng cần thức sớm để đón bình minh ở Hamed Ela, rồi khởi hành đi thăm Dallol trong buổi sáng. Dallol là nơi có khí hậu vô cùng khắc nghiệt, chỉ phù hợp để tham quan vào sáng hoặc chiều tối mà thôi. Tất nhiên mình cũng đã chuẩn bị tinh thần cho việc thu hoạch thật nhiều bức ảnh đẹp từ vùng đất có một không hai này.

Buổi sáng đó mình chỉ có thể vệ sinh cá nhân qua loa, trong thứ ánh sáng mù mờ của đèn LED điện thoại và phải thật cẩn thận để tránh làm bẩn chính mình. Dù sao thì bình minh ở đây cũng êm dịu hơn rất nhiều so với phần còn lại của ngày, nên thức sớm cũng không tồi.

Sau bữa sáng giản đơn với bánh mì, mứt và cà phê pha cùng một loại sữa bột chất lượng kém, đoàn mình chuẩn bị lên đường. Tài xế gặp đôi chút vấn đề trong việc thay lốp xe nên việc khởi hành bị trễ lại một tí.

Tiến về Dallol

Từ Hamed Ela hướng về phía bắc và băng qua hồ Assale là tới Dallol. Hồ Assale vào buổi sáng tựa như một mặt gương vô tận, và xe của mình thì đang rẽ nước băng trên mặt gương ấy.

Khi thấy những dải màu xa xa nơi chân trời, đó là dấu hiệu cho thấy bạn đã gần tới Dallol - vùng đất màu sắc được kiến tạo bởi những hoạt động địa chất. Đây là nơi giữ kỷ lục nhiệt độ trung bình năm cao nhất thế giới mà có người sinh sống.

Khi đặt chân đến đây, bạn đang đứng ở vị trí thấp hơn mặt nước biển 130m. Nói là tận cùng thế giới cũng không sai, vì không có sinh vật nào có thể sinh sống trong những điều kiện gần như chạm tới giới hạn ở đây: khí hậu cực nóng, nước có tính acid với pH < 0, với độ mặn cực cao.

Bữa tiệc của sắc màu

Phải đi bộ leo dốc khoảng 30 phút trong cái nắng ngây ngất thì mình mới lên tới vị trí đẹp nhất vẫn hay xuất hiện trên các tạp chí du lịch. Khi đi, tài xế đã dặn mọi người thủ sẵn những chai nước to và khẩu trang, vì cơ thể sẽ mất nước liên tục còn không khí thì độc hại, cụ thể là do khí lưu huỳnh.

Trên mặt đất giờ đây là vô số những hình thù độc đáo, kỳ dị: những chóp đá, nấm đá nhọn và đồng dạng, những mảng khối trông như san hô trên mặt đất. Chúng không xuất hiện đồng thời, mà càng lên đỉnh thì hình dạng càng lạ kỳ hơn.

Tất nhiên không có từ nào diễn tả được cảm xúc của mọi người khi đó: trầm trồ hay kinh ngạc là những từ quá bình thường. Những gam màu rực rỡ cùng xuất hiện trong tự nhiên, khi đó không phải là thời điểm hoàng hôn, là một kỳ quan hiếm có khó tìm.

Những gam màu này có được là do sự phản ứng của mạch nước nóng ngầm kết hợp với các loại khoáng kim loại (sắt, mangan, kẽm…) trong đất, dưới điều kiện khí hậu nhiệt độ cao. Những phản ứng này là liên tục, khiến cho khung cảnh không ngừng thay đổi theo thời gian, nên ta gọi nơi đây là phòng thí nghiệm hóa học của Trái Đất cũng không sai. Các nhà khoa học liên hệ nó với điều kiện môi trường thời kỳ sơ khai trên Sao Hỏa, nhằm hiểu hơn về những giới hạn mà sinh vật có thể tồn tại được.

Màu ở đây hoàn toàn không có tác nhân sinh học như tảo hay vi khuẩn. Những vùng ít màu sắc hơn (màu nâu) là do đã bị oxy hóa, có nghĩa chúng đã xuất hiện trước những vùng màu xanh hay vàng.

Đôi khi ta bắt gặp những vũng nước nóng xanh đậm đặc acid, màu sắc tựa như một tấm bản đồ địa hình tô màu theo cao độ. Một số nơi nước thả bọt, sôi xình xịch, vận động không ngừng.

Qua ống kính tiêu cự dài, những chỏm đá và đụn muối hiện lên trong làn hơi nước nóng, y hệt như một phong cảnh thần tiên.

Đã là 10 giờ và nhiệt độ gần chạm đến 40°C, đoàn mình cần nhanh chóng về xe gấp. Và tuy đoạn đi bộ về chỉ là xuống dốc, cái nắng gay gắt phả trên mặt đất rực rỡ đủ để người đi bộ nhanh chóng mất nước và xuống sức. Vào khoảnh khắc bật tung cửa xe và khởi động máy lạnh, cả đoàn mới được thở phào.

Nhưng nhờ vậy mà mình mới biết được giới hạn chịu đựng của bản thân.

Một Assale trắng

Xe lại băng qua Assale để trở về trại Hamed Ela một lần nữa. Tất nhiên, Assale vào buổi trưa là một điều gì đó rất khác: cái màu trắng tinh của muối giờ đây mới có dịp phô diễn hết khả năng của mình.

Lúc này mọi người có dịp ngâm mình tắm trong vũng nước lộ thiên mà bài trước mình có nhắc đến. Nó phản chiếu màu xanh lá cây thay vì màu xanh lam như bể bơi nhà bạn. Đó là một chiếc hồ bơi phi thực, bao bọc xung quanh chỉ toàn một màu trắng xóa, và cái nắng trên đầu như thể chỉ muốn thiêu đốt bạn.

Buổi trưa ở trại

Trở lại Hamed Ela, giờ mình mới có dịp thấy rõ ngôi làng này trông ra sao vì đêm qua đoàn tới đây lúc tối mịt. Tuy ở nơi hẻo lánh, người dân vẫn có những hoạt động kinh tế: phụ nữ và trẻ em hái lá cọ về để lợp mái, những con dê thả lông vàng óng, kiếm cỏ trên đất sỏi đá. Và không thể thiếu đám trẻ thích được quấn quít cùng những vị khách xa lạ.

Màu đen trên con đường đến Erta Ale

Giờ thì mọi người đã sẵn sàng để đến địa điểm tiếp theo: núi lửa Erta Ale (ኤርታሌ) nằm về phía nam Assale. Xe khởi hành từ 1 giờ trưa, và mãi tầm 4 giờ chiều mới tới nơi.

Đó là 3 tiếng di chuyển có phần nhàm chán và mệt mỏi. Con đường này, lúc thì dang dở, lúc chỉ là những lối mòn, khung cảnh xung quanh là màu của đá đen nham thạch, và hoàn toàn mất kết nối với thế giới bên ngoài. Thứ đất đen này trông tuy có vẻ khô cằn lại làm phân bón rất tốt nếu có thể được vận chuyển đi nơi khác.

Đôi khi xe sẽ băng qua lòng một con sông cạn trơ đáy; dấu hiệu nhận biết: cánh đồng cọ và cây bụi giữa hoang mạc, nơi người dân sẽ chăn thả lạc đà.

Giữa bạt ngàn màu đen xuất hiện những bụi cỏ khô vàng, những cánh hoa dại mong manh. Khi nhiệt độ đã dịu xuống, đó là lúc xe đã gần đến Erta Ale. Ở độ cao 613m, khí hậu vùng núi lửa này sẽ mát mẻ hơn khu vực xung quanh.

Khi đã tới khu trại, mình bắt gặp những lều đá nơi khách tham quan có thể trú qua đêm, ấy thế mà người hướng dẫn lại cho mọi người nghỉ giữa đồng không mông quạnh không có gì che chắn, có lẽ là để ai cũng được chiêm ngưỡng bầu trời sao nơi đây.

Từ vị trí này, ta có thể phóng tầm mắt ra xa về phía những ngọn núi và khu vực trũng thấp ngoài kia, trong ánh sáng chiều tà.

Núi lửa Erta Ale

Khi thấy núi lửa đang hoạt động mạnh hơn, người hướng dẫn dời thời điểm xuất phát muộn nửa tiếng. Khói núi lửa khá độc nên du khách phải cẩn thận, đặc biệt trong điều kiện leo dốc và mất nước.

Lời khuyên của mình là nếu đủ sức, hãy mang theo tripod và chắc chắn rằng điện thoại bạn đủ pin để bật LED soi đường. Đến gần miệng núi lửa, không còn ánh sáng nào trừ tia sáng lẻ loi nơi nham thạch sôi sùng sục, lâu lâu phun nhả những tràng dữ dội với âm thanh của nồi nung sắt thép, rồi lại im ắng đáng sợ. Trải nghiệm đi trên lớp nham thạch xốp không phải dễ chịu lắm vì bạn có thể bất ngờ bị sụt hố, còn nếu chạm tay vào sẽ có cảm giác nóng nhẹ và rát do vụn đá li ti cắm vào da.

Rút cục là mình quan sát núi lửa bằng mắt thường vì không có tripod để thực hiện những bức phơi sáng. Không có nhiều thú vị nếu phải quan sát nó từ xa, còn đứng gần nó sẽ rất nóng và phải hít khói độc. Người hướng dẫn hứa sẽ đưa cả đoàn tham quan lại vào bình minh hôm sau, nhưng tới thời điểm này thì mình đã quá mệt vì khoảng thời gian dài không vệ sinh và ăn uống đầy đủ.

Sau khi ngồi chill ngắm núi lửa trong đêm, cả đoàn lại mò mẫm bằng đèn LED để xuống dốc về trại, tránh những hố sụt và những tảng đá mấp mô.

Một đêm đầy sao

Đoàn mình có một bữa tối theo nghĩa đen, tức là ăn trong bóng tối ngoài trời với chỉ một ngọn đèn. Tuy có phần khổ sở nhưng đó là một bữa ăn ấm cúng, sau khi ăn mọi người có dịp thử thứ rượu vang Ethiopia, chơi vài trò quanh bàn ăn và cùng nhau tâm sự hàn huyên.

Tuy lần này phải ngủ cảnh màn trời chiếu đất đúng nghĩa, nhưng ở Erta Ale, buổi tối dễ chịu hơn nhiều so với Hamed Ela. Mây khá dày nên mình cũng đi ngủ sớm.

Nhưng, lúc mình bừng tỉnh giữa đêm, mây đã tan hết, để lộ ra toàn vũ trụ bao la trên đầu. Trời tĩnh lặng, một điều kiện lý tưởng cho việc chụp trời sao.

Từ đây, khi phơi sáng, bạn có thể nhận ra luồng sáng đỏ phát ra từ miệng núi lửa.

Với những bức ảnh như thế này, một chủ thể ở dưới mặt đất sẽ là sự bổ sung rất tuyệt vời. Mình cực kỳ tâm đắc với tấm ảnh có mặt chiếc xe van của đoàn, nó làm khung trời càng thêm mở rộng.

Bình minh dần ló rạng mang vẻ kiều diễm tinh khôi, thứ làm cho nó không thể bị nhầm lẫn với hoàng hôn.

Cần chi phải ngủ thêm nữa, khi ngắm sao là ta đã mộng mơ rồi.

Giới hạn của chúng ta là bầu trời.