Kharkhorin

Vào ngày thứ hai của cuộc hành trình, mình sẽ tới Kharkhorin, trên đường có ghé ngang những cồn cát ở Elsen Tasarkhai - nơi được mệnh danh là Tiểu Gobi. Đây là một quãng đường dài trên 420km và cần hơn sáu tiếng để hoàn thành, chắc hẳn không phải là một cảm giác dễ chịu.

Ghé ngang Ulaanbaatar

Một trong những thói quen khi đi du lịch của mình là ngủ sớm và dậy sớm. Bình minh là điều đặc ân dành cho những người dậy sớm hiếm hoi đã không quản ngại cái rét buốt buổi sáng mà vừa co ro vừa xuýt xoa cảnh vật.

Thay vì chờ dùng điểm tâm, xe khởi hành sớm để tránh tắc đường khi hành trình sẽ phải ghé ngang Ulaanbaatar. Sáng nay thật đẹp, nắng vàng ươm vát xiên trên những dãy núi, từ ngọn núi đá cô độc cho đến mấy lớp đồi thoải mịn như nhung.

Trời đã vào thu, những rặng cây mọc bên lòng Sông Tuul dần ngả vàng. Ở phía xa, đối lập với sắc xanh của thiên nhiên là những tòa nhà chung cư, những cột khói bốc lên từ nhà máy nhiệt điện ở thủ đô Ulaanbaatar. Mặc dù xe đã chạy sớm, mình vẫn được dịp trải nghiệm cảnh kẹt xe của đô thị này, dù chỉ là chạy dọc vành đai thành phố.

Lạc vào đồng cỏ xanh

Đường A0301 đến Kharkhorin băng qua vùng thảo nguyên dường như bất tận thuộc các tỉnh Töv, Bulgan, Arkhangai và Övörkhangai. Đôi khi sự bằng phẳng quá đỗi của địa hình cũng có thể khiến du khách mơ màng trên ghế xe, và mình cảm thấy thán phục người lái xe cùng người hướng dẫn đã có thể trò chuyện không ngớt trên quãng đường dài ấy.

Trời có mây khiến cho những lớp núi xa xa trở nên bồng bềnh. Duyên dáng nhất vẫn luôn là những túp lều yurt cô độc, trắng tinh xuất hiện hết mực ngẫu nhiên trên cung đường. Dù khung cảnh này có lặp đi lặp lại nhiều lần, nó đều khiến ta thích thú mỗi khi xuất hiện.

Càng về trưa trời càng nhiều mây, đôi khi có mưa lất phất. Hôm đó quả là một ngày thời tiết đặc biệt ở xứ này - nơi mà phần lớn thời gian bầu trời sẽ quang đãng trong xanh hoặc chìm trong tuyết giá.

Có lẽ thứ khiến mình choàng tỉnh chính là những dải màu sắc vắt ngang chân trời: đó là màu của những cánh đồng lúa mì - hoặc đã thu hoạch, hoặc đang chín vàng ươm - đẹp như bức tranh ngoài đời thực. Ta được thấy cùng lúc màu nâu của đất, màu xanh non và màu vàng của lúa mì; nếu hôm đó không mây, ta còn có màu xanh của bầu trời tham gia chung nữa.

Gần đến Elsen Tasarkhai, xe dừng lại ăn trưa ở một trạm dừng chân tên là Mars. Điều mình cần phải khen ngợi ở những trạm dừng chân tại Mông Cổ, dù chúng ở giữa đồng không mông quạnh, chúng cực kỳ tiện nghi, rộng rãi và sạch sẽ. Đúng như tên gọi của nó, xung quanh Mars toàn là trơ trụi đất đá và những đồng cỏ hoang dại. Tại đây mình có thể nạp lại năng lượng với bát súp sủi cảo Mông Cổ cùng cà chua khá hợp vị.

Cồn cát Elsen Tasarkhai

Xe đi một đoạn nữa là tới cồn cát Elsen Tasarkhai tại tỉnh Bulgan. Khu vực Elsen Tasarkhai là một mảnh đất dài 80km và rộng 5km với khung cảnh chủ yếu là cồn cát và cây bụi, được mệnh danh là Tiểu Gobi (hay Bán Gobi).

Hoạt động nổi bật ở đây tất nhiên là việc ngồi cưỡi lạc đà hai bướu. Trải nghiệm này không phải là một trải nghiệm êm dịu vì việc ngồi lắc lư trên chiếc lưng khúc khuỷu luôn khiến bạn cảm tưởng như sắp bị hất ra ngoài. Mình có cuộc trò chuyện vui vẻ với hai thanh niên đến từ Nhật Bản cũng đi cưỡi lạc đà, quả là những mối lương duyên gặp gỡ trong thế gian rộng lớn này.

Dặm cuối tới Kharkhorin

Giờ thì bầu trời đã giăng kín mây mù, mây mù cùng với gió sẽ khiến ta có cảm giác se lạnh hơn dù trên cùng một mức nhiệt.

Sau khi đi qua vùng cồn cát vàng, chặng cuối này tràn ngập màu xanh lục đậm của thảo nguyên.

Có những bầy kền kền đậu trên vùng cỏ bên đường, có lẽ do thức ăn của chúng nằm đâu đó quanh đây. Kền kền không phải là loài động vật dạn dĩ cho lắm, vì cứ khi thấy có người tiến về chúng là chúng lại bay ra xa hơn.

Ở cuối chân trời, những áng mây vần vũ trên đầu, gần như sà thấp xuống mặt đường phía xa xa.

Tu viện Erdene Zuu

Hình ảnh những ngôi nhà dựng gần nhau báo hiệu xe sắp tới thị trấn Kharkhorin, điểm cuối của hành trình hôm nay.

Ta khó mà tưởng tượng được thị trấn nhỏ ở một vị trí heo hút này lại là trung tâm giao lưu văn hóa và thương mại của một đế chế hùng mạnh bậc nhất trong lịch sử. Chỉ còn những tàn tích khai quật được để chúng ta dần ghép nên bức tranh của một đô thị thịnh vượng thời trung đại. Người hướng dẫn đưa mình tới Bảo tàng Karakorum, nằm theo hướng đối diện với Tu viện Erdene Zuu, nơi du khách được kể câu chuyện về một thành phố sầm uất trong quá khứ.

Sau khi tham quan bảo tàng, mình đến thăm Tu viện Erdene Zuu. Gió lạnh kèm mưa nhẹ khiến cuộc đi bộ trong không gian rộng lớn của tu viện trở nên bớt dễ chịu. Có một số công nhân đang xén cỏ, theo người hướng dẫn kể, họ đang tích trữ cỏ cho gia súc qua mùa đông khắc nghiệt sắp đến.

Kiến trúc những ngôi đền trong khuôn viên tu viện mang dấu ấn của cả Mông Cổ, Tây Tạng và Trung Hoa, từ những tòa bảo tháp, những mái ngói xanh cho đến màu sơn trắng. Sử chép rằng nơi đây có gần 100 ngôi đền và khoảng 300 lều ger nằm trong thành; tuy vậy hiện tại chỉ còn Đền Đạt-lai Lạt-ma, bộ ba Đền Baruun Zuu - Buddha Zuu - Zuun Zuu, Bảo tháp Vàng và Đền Lavrin là những công trình nổi bật còn sót lại. Erdene Zuu là nơi trưng bày những bức tranh thangka, những mặt nạ tsam cùng những pho tượng quý giá may mắn được bảo tồn sau những biến động lịch sử.

Màn trình diễn của hoàng hôn và bình minh

Nét trầm buồn màu xanh

Cuối cùng thì mình cũng được xả hơi tại trại nghỉ sau gần cả ngày đi đường. Trại nghỉ Monkhshuuri nằm gần Erdene Zuu, cũng như nhiều trại nghỉ khác ở đây, nằm biệt lập với khu dân cư ger của người bản địa. Dù sao được trú mình trong túp lều và tránh rét đã là một điều tuyệt vời, dẫu cho bụng đã đói lả và mình phải chờ đến tối mới tới giờ ăn.

Trại nghỉ ở Kharkhorin sẽ ít tiện nghi hơn ở Gorkhi-Terelj một tí do chỉ có lò sưởi bằng củi, và bạn phải canh khi nào cháy gần hết thì cần châm thêm, nếu không bạn sẽ phải nằm co ro trong túi ngủ và đắp thêm mấy lớp chăn giữa đêm như mình.

Khu toa-lét của Trại nghỉ Monkhshuuri tất nhiên cũng có chút phiền toái với những nhà xí không đủ chỗ để chân khi ngồi. Nhưng không sao cả, mấy phút tắm nhanh và sự háo hức hoàng hôn cũng đủ để mình lấy lại năng lượng bao phần.

Hoàng hôn không đẹp lắm vì hôm nay là một ngày nhiều mây, nhưng vẫn có những khoảnh khắc vàng: đó là khi ánh Mặt Trời chiếu xuyên qua khoảng trống chen giữa những đám mây, rọi nắng lên khu dân cư thị trấn phía đằng xa.

Khi trời dần khuất bóng, bầu trời khoác lên mình một màu xanh mát. Lâu lâu chỉ còn văng vẳng tiếng động rời rạc từ những chiếc xe hơi buổi chiều tà, buổi hoàng hôn này mang một nét trầm buồn thật khó tả. Có lẽ hoàng hôn ở một thị trấn vắng nó sẽ mang không khí này, trầm hơn cả hoàng hôn tại vùng đất nào đó không một bóng người.

Mặt Trời vẽ nên những dải màu mảnh như sợi chỉ ở đường chân trời, lúc đêm tối đã gần chiếm trọn không gian, ở phía xa là ánh đèn vàng từ tường bao của khu tu viện. Mình nghĩ đó là một khoảnh khắc đẹp mà thật tiếc máy ảnh không thể ghi lại đúng hiện thực được. Đã tối rồi, đến lúc nên ủ ấm trong nhà và thưởng thức lon vodka vị trái cây Ooze mới mua tại cửa hàng hồi sáng.

Hân hoan màu nắng đỏ

Mình thức sớm vào sáng hôm sau, một phần vì dự định sẽ ngắm bù cho ngày hôm qua, còn một phần vì trời quá lạnh để có thể ngủ tiếp, khi lò sưởi đã tắt lửa.

Té ra đó là một quyết định đúng đắn, vì nó hẳn là buổi bình minh đẹp nhất mình từng thấy. Không có nhiều sự khác biệt giữa hiện thực qua mắt người và ảnh chụp nữa, mỗi lần tách là một sự phấn khích.

Hình như không có một ai khác dậy sớm và ngắm bình minh giống mình khi đấy; ta được trọn vẹn thưởng thức khoảnh khắc này, tất nhiên, cũng sẽ rất tuyệt vời nếu ta được ngắm cùng một người nào đó.

Những lớp mây dày từ đêm qua được rọi bằng ánh sáng đỏ rực rạng rỡ hân hoan, như một bức tranh đối lập của hoàng hôn vậy. Khung cảnh lại càng đẹp hơn khi tiền cảnh là bóng của những ngọn cây cô đơn vươn cao - chắc gì ta thấy một bầu trời đa sắc là đẹp nếu thiếu vắng những diễn viên phụ trợ như thế?

Dãy đồi phía tây thì ngược lại - chúng được khoác một lớp sáng mịn êm đềm dịu dàng. Thật may mắn khi ta được thấy toàn cảnh 360 độ của khung cảnh, với những góc nhìn khác nhau; vậy là quá đủ cho một buổi thu hoạch rồi.

Đôi khi ta bị quá mê hoặc về một hướng mà không biết rằng những phương khác cũng rực rỡ chẳng kém.